Toplumdaki ve Teknolojideki Mevcut Eğilimlerin Analizi

Yarım yüzyıl önce mobil telefonun icadından bu yana, kablosuz ağ teknolojisi, şüphesiz gezegendeki milyarlarca insanın günlük yaşamını değiştirdi ve derinden ekonomiyi ve bugüne kadar insan toplumunun evrimini şekillendirdi. İnsan toplumunun refahı ve uzun vadeli hayatta kalma. İklim değişikliğinden, küresel salgınlardan, sosyal eşitsizliklerden yanlış bilgilendirme ve demokrasiye güvensizlik, günümüzün küresel ekonomik durumunu her yönüyle, toplumsal ve politik gündemler, küresel dünyanın daha fazla ve sürdürülebilir dijitalleşmesini gerektirir.

 Ekonomi ve Toplum; Ufukta ortaya çıkan ve yıkıcı dijital teknolojilerden ilham alan, kablosuz ağlar, böyle bir dönüşümü mümkün kılmanın temel taşıdır ve olacaktır. Evrim azalan ölçekte 5G kullanım senaryolarının benimsenmesiyle yolculuk önümüzdeki on yılda devam edecek. Kurulum ve işletim maliyetleri ve yeni ve yenilikçi kullanım senaryosuna dayalı çözümler sağlayan ek ve daha yüksek ekonomik ve toplumsal değerler böyle bir evrimin merkezinde, bir bilgiyi ileten ve somutlaştıran gelecekteki ağların tasarımı yer alır. Tüm adımlarda insan bakış açısını içeren insan merkezli (kontroldeki insan dahil) yaklaşım tasarımın, bu tür insani bakış açıları, çevre yönünü odak noktası olarak alacaktır. Göz önünde bulundurulması gereken nokta ve hedefler sadece ekonomik refah ve büyümeyi teşvik etmek değil, aynı zamanda sorumlu hareket etmek ve küresel dünyanın bireysel ve toplu ihtiyaçlarına, çıkarlarına ve değerlerine hizmet etmektir. Özellikle, 21. yüzyılın eşi benzeri görülmemiş toplumsal zorluklarıyla yüzleşmek çok önemlidir. Geleceği tasarlarken toplumsal ve çevresel boyutları vurgulamak ve büyük özen göstermek gerek. Bu bağlamda, insan merkezli gelecek ağlarının tasarımına rehberlik etmek için, 2030 ve sonrasına yönelik toplumsal ve ekonomik eğilimler tek tek analiz edilmesinde üniversitelerimizin, kurum ve şirketlerin hat da sivil toplum örgütlerinin bu konuda çalışması ve raporlar üretmesi geleceğimizin sağlıklı şekinlenmesi için elzemdir. Ayrıca, sektör için kritik olan düzenleyici ve teknolojik eğilimler, geleceğin ağlarının tasarımı ve dağıtımı da tartışımalı, ve geliştirilen araştırma çalışmaları, tüm temel unsurları kapsayarak geleceğe yol açacaktır.

5G ve Gerisi

5G, yalnızca mobil geniş bant ağlarının bir evrimi olmayacak. 5G yeni bir önceki nesillerinden çok daha farklı bir şebeke/ağ ve hizmet yetenekleri getirecek. İlk olarak, zorlu durumlarda kullanıcı deneyiminin sürekliliğini sağlamak (mesela COVID-19 sırasında halkın iletişiminin devamlılığını sağlamak, vb…)  yüksek hareketlilik (örneğin trenlerde), çok yoğun veya seyrek nüfuslu alanlar, ve heterojen teknolojilerin kapsadığı yolculuklar. Ek olarak, 5G, aşağıdakileri sağlayarak; Nesnelerin İnterneti için önemli bir etkinleştirici olacaktır. Çok sayıda sensörü bağlamak için bir platform, cihaz tarama, sıkı enerji ve iletim. Ayrıca, çok kritik görev gerektiren hizmetler yüksek güvenilirlik, küresel kapsama alanı ve/veya çok düşük gecikme süresi. Şimdiye kadar, genellikle kamu güvenliği olmak üzere belirli ağlar tarafından ele alınan 5G altyapısı tarafından yerel olarak desteklenmesi. Mobil veri trafiği, çoğunlukla video akışı nedeniyle hızla artıyor. Birden fazla cihazla, her kullanıcının artan sayıda bağlantısı. Nesnelerin İnterneti, milyarlarca daha fazla cihazı işlemesi gereken ağlar gerektirecektir. Artan sayıda cep telefonu ve artan veri trafiği ile hem cep telefonlarının hem de ağların enerji verimliliğini artırması gerekiyor. Kullanıcılar sabit oranlı tarifelere alıştıkları ve daha fazla ödeme yapmak istemedikleri için şebeke operatörleri operasyonel harcamaları azaltma baskısı altındadır. Mobil iletişim teknolojisi, yeni kullanım senaryoları (örneğin ultra düşük gecikme veya yüksek güvenilirlik durumları için) ve sektör için yeni uygulamalar sağlayarak operatörler için de yeni gelir akışları sağlayabilir. Dolayısıyla 5G, önemli ölçüde artırılmış operasyonel performans (ör. artan frekasların verimlilikleri, daha yüksek veri hızları, düşük gecikme) ve üstün kullanıcı deneyimi (sabit ağa yakın ancak tam hareketlilik ve kapsama alanı sunar) sağlamalıdır. 5G, kabul edilebilir düzeyde enerji tüketimi, ekipman maliyeti ve ağ dağıtımı ve işletim maliyeti sunarken, Nesnelerin İnterneti’nin kitlesel dağıtımını sağlamalıdır çok çeşitli uygulamaları ve hizmetleri desteklemesi gerekir.

IMT-Advanced (4. nesil) ile IMT-2020 (5. nesil) arasındaki temel yeteneklerin ITU-R M.2083’e göre karşılaştırılması:

5G’NİN TEMEL KULLANIM SENARYOLARI NELERDİR?

ITU-R, ITU-R M.2083 Tavsiyesinde 2020 ve sonrası için IMT için aşağıdaki ana kullanım senaryolarını tanımlamıştır:

Büyük ölçüde artan veri hızları, yüksek kullanıcı yoğunluğu ve etkin nokta senaryoları için çok yüksek trafik kapasitesinin yanı sıra hala geliştirilmiş kullanılan veri hızlarıyla sorunsuz kapsama ve yüksek mobilite senaryolarıyla başa çıkmak için Gelişmiş Mobil Geniş Bant (eMBB) çok sayıda bağlı cihaz için düşük güç tüketimi ve düşük veri hızları gerektiren IoT için Büyük Makine Tipi İletişim (mMTC). Güvenlik açısından kritik ve görev açısından kritik uygulamalar için son derece güvenilir ve Düşük Gecikmeli İletişim (URLLC).

Şimdi Gelelim 6G’nin Dünyamıza Sunacaklarına

6G’ de hedeflenen vizyon, dünyaları (biyolojik, psikolojik ve sosyal dünyayı makinelere yakınsamak, bağlı olmayan makineleri- ağda olan makinelerle iletişimlemek) birbirine bağlamak ve onların etrafında dönmektir. Kısacası 6G’ nin getirecekleri iç içe geçmiş üçlük dünyamızı tekil bir dünya (fiziksel, sayısal ve insan) haline getirebilmek (bir mühendis olarak benim için çok heycan verici fakat komplo teorilerine de açık). Bu geçiş sesizce başladı; ilk aşama Sayısal İkizler (fiziksel dünya, senserler ve Yapay Zeka) son adım ise organizmalar ve Sayısal İkizler etkileşimi, sonuc üçlük dünyadan herşeyin (duygular dahil) her şey ile etkilesimi onlan Tekliğe/Tekilliğe. Etkileşim: duyularımız, bedenlerimiz, zekamız ve değerlerimizden oluşan bir insan dünyası; dijital bir dünya bilgi, iletişim ve bilgi işlem; ve nesneler ve organizmalardan oluşan fiziksel bir dünya vizyonun, 6G tarafından etkinleştirilen yeni etkileşimler için hedefleri belirleyen üç temel değeri vardır:

1.     Toplumun omurgası olarak güvenilirlik

2.     Bağlantısız olanı bağlamak için dijital kapsayıcılık

3.     Sürdürülebilir küresel kalkınma hedefleriyle mümkün olan en büyük etkiyi yaratmak için sürdürülebilirlik enerji verimliliği ve minimum CO2 ayak izi.

Altı ana araştırma zorluğu belirlendi 6G vizyonunun ayrılmaz parçaları olarak: bağlantı zekası, ağlar ağı (örn. milyonlarca (uzman) alt ağ), sürdürülebilirlik, küresel hizmet kapsamı, aşırı deneyim ve güvenilirlik. 6G işini etkileyen ilgili ilkeler şunlardır: vizyonun bir parçası olarak tanımlandı: verilerin yakınsaması, bağlanabilirlik ve yerel özel amaç platformlar; yeni iş ekosistemleri ve paydaşlar; sürdürülebilir ekosistemik platform işi modeller; alternatif gelecek iş senaryoları; ve telekomünikasyon ve sektöre özgü düzenlemeler (tıbbi düzenlemeler gibi).

Güvenilirlik, kapsayıcılık ve bir yanda 6G’nin sürdürülebilirliği, diğer yanda sürdürülebilirliğin bir etkinleştiricisi olarak 6G, tanıtılan ve anahtar etkinleştirici teknolojilerin ürünler, hizmetler için değer yaratma üzerindeki etkisi. Performans ve değer göstergeleri konusunda en son teknoloji raporlanır. 6G için araştırma zorlukları dört boyutta özetlenebilir: Temel Performansın evrimi Yeni kullanım durumlarını ele alan Göstergeler (KPI’ler-( Key Performance Indicator)), yeni Uçtan Uca (E2E) önlemlerde devrim, yeni ağ yeteneklerini yakalama ihtiyacı ve anlamlı ve ölçülebilir Yukarıda belirtilen hususları kapsayacak KVI’lar (Key Value Indicator).

Mehmet Beyaz

Gelecek olan gelecek.

7/21